Zo herkent en controleert u RVS

Klanten vragen ons regelmatig hoe zij kunnen controleren of zij daadwerkelijk met RVS te maken hebben en hoe het gesteld is met de corrosiebestendigheid. In deze blog leggen we uit hoe u roestvast staal kunt herkennen en testen.

Zeker weten dat iets RVS is?

Laten we maar ineens met het slechte nieuws beginnen:

Er is geen makkelijke, goedkope manier om RVS – en diens corrosiebestendigheid – te herkennen. Wilt u zeker weten of iets RVS is? Dan ontkomt u niet aan een spectraalanalyse.

Bij een spectraalanalyse (formeel Optische Emissie Spectrometrie of OES genoemd) wordt een deel van het RVS-oppervlak verbrand in een zuurstofarme atmosfeer. Alle elementen die verbranden stralen een uniek licht uit. Dit licht wordt opgevangen, geanalyseerd en vervolgens kan de samenstelling van het RVS worden bepaald. Door middel van deze analyse bepaalt u niet alleen of iets RVS is, maar ziet u ook of het bijvoorbeeld een 304, 316 of ander type is. Zo verkrijgt u als het ware een ‘chemisch paspoort’ van het materiaal.

Het voordeel van een spectraalanalyse is dat u zeker en exact weet om welk type RVS het gaat. 

De nadelen zijn dat er nogal een prijskaartje aan hangt en dat een deel daadwerkelijk moet worden verbrand. Bij een sample kan dit relatief eenvoudig in een laboratorium. Bij een bestaande constructie is dat lastiger. U wilt de constructie immers niet beschadigen, verzwakken of minder mooi maken.

Er zijn twee technieken die wel ingezet kunnen worden op locatie. Dat zijn een XRF (röntgenstraling) en een LIBS (laser). Ze zijn relatief klein en handzaam, maar kunnen alleen zware atomen meten. Dit betekent dat ze het relatief lichte koolstof - een belangrijk onderdeel van staal en RVS - niet kunnen waarnemen. Elementen als chroom, nikkel en molybdeen pikken ze wel op. Hoewel een XRF- en LIBS-meting minder nauwkeurig zijn dan een OES, geven ze wel een prima indicatie of iets lijkt op een 304, 316, 430 of duplex RVS.

RVS herkennen op de tast?

RVS herkennen op de tast is lastig, al kunt u wel bepaalde materiaalsoorten uitsluiten op basis van het uiterlijk van het materiaal.

Roestvast staal is, in tegenstelling tot andere staalsoorten, relatief zilvergrijs van kleur. Ziet u RVS en een ander metaal naast elkaar? Dan is het nog redelijk te doen om het roestvast staal eruit te pikken. Zeker als het naast aluminium ligt. Dat is ook nog eens aanzienlijk lichter van gewicht dan roestvast staal.

Ligt RVS ergens los? Dan kunt u het moeilijker zien. Ligt er geborsteld staal naast geborsteld RVS, dan is het verschil met het blote oog nauwelijks te zien.

Nog een interessant gegeven: als een metalen (consumenten)product gecoat is, kunt u er meestal vanuit gaan dat dit staal is en geen RVS. Coating heeft immers vaak als doel om metaal corrosievast te maken. RVS heeft daar in principe geen coating voor nodig. Let wel: Het is niet dat RVS nooit wordt gecoat, maar wel een stuk minder dan staal.

RVS herkennen met magneten?

Een andere manier waarmee u het een en ander kunt uitsluiten zijn magneten.

In de basis is austenitisch RVS, zoals de 304 en 316, niet magnetisch. Houdt u hier een magneet tegenaan? Dan zal het niet plakken. Door koudversteviging (dat o.a. ontstaat door het bewerken van een metaal) kan austenitisch roestvast staal overigens wel licht magnetisch worden (daar leest u meer over in onze blog ‘Is RVS magnetisch?’). Maar het magneetje zal op z’n hoogst lichtjes plakken. Dit zal ook gebeuren bij Duplex RVS, wat half ferritisch en half austenitisch is.

Bij staal zal de magneet zich echter direct stevig vastklampen aan het oppervlak. Een merkbaar verschil. Blijft een magneet niet kleven? Dan heeft u waarschijnlijk te maken met austenitisch RVS. Er zijn echter meerdere soorten RVS, zoals ferritisch en martensitisch. Deze soorten zijn vergelijkbaar magnetisch met staal. Helemaal uitsluiten lukt met een magneet dus niet.

RVS herkennen met druppeltests?

Er zijn ook methodes die helpen om RVS te herkennen en tegelijkertijd iets kunnen zeggen over de corrosievastheid van het oppervlak. Dit zijn zogenaamde ‘druppeltests’. 

Het idee is dat u een druppel testvloeistof op het te controleren oppervlak laat vallen. De druppel verkleurt (of niet) en dat zegt iets over een aanwezige (of ontbrekende) stof. Dit geeft meestal ook een indicatie van de corrosiebestendigheid van het oppervlak. Onthoud wel dat dit soort testen een indicatie geven en dus geen exacte waardes of volledige uitsluitsel.

Er zijn verschillende soorten testen. Wij bespreken twee voorbeelden:

De eerste is de kopersulfaat-test. Hiermee wordt onderzocht of het oppervlak voldoende gepassiveerd is. Dit doet men door een druppel met een oplossing van zwavelzuur en kopersulfaat op het oppervlak te leggen. Kleurt het oppervlak rood? Dan is het oppervlak niet (voldoende) gepassiveerd. Gebeurt er niets? Dan impliceert dit een goede chroomoxidehuid. We zeggen bewust impliceert. Kleine putjes of poriën die tot plaatselijke putcorrosie kunnen leiden wordt niet altijd gedetecteerd.

De tweede test is de molybdeen-test. Hierbij wordt gecontroleerd of er molybdeen in het staal zit. In de praktijk wordt dit meestal ingezet om te controleren of een materiaal daadwerkelijk RVS 316 is en geen 304. Een 316 bevat immers molybdeen en een 304 niet tot heel weinig. Kleurt de druppel (afhankelijk van de gebruikte vloeistof) zwart, roze of roodpaars? Dan is molybdeen aanwezig. Is er geen verkleuring? Dan zit er geen molybdeen in en heeft u te maken met een 304.

Vragen over het herkennen van RVS?

In deze blog hebben we verteld in hoeverre u RVS kunt herkennen. Helaas is niet alles zonder kostbaar onderzoek uit te sluiten, maar wellicht hebben we u wat handvatten gegeven.

Wilt u RVS bestellen? Bij ons bestelt u RVS platen, buizen, kokers en profielen. Deze kunnen we voor u lasersnijden, plooien en van randafwerking voorzien.

Heeft u nog vragen over dit onderwerp? Neem dan gerust contact met ons op.