Gepubliceerd op: 20 mei 2025
Welke soorten metaal zijn er? Een volledig overzicht!
Iedereen heeft dagelijks wel met metaal te maken en doet dat vanuit zijn of haar eigen werkveld. Dit maakt dat we de vraag van dit artikel op meerdere manieren kunnen beantwoorden.
Daarom geven we in deze blog eerst antwoord op microniveau (als scheikundig element) en daarna op macroniveau (als praktische categorieën).
Microniveau – als scheikundig element
Op microniveau beschouwen we metaal als een scheikundig element. U herinnert zich vast het periodiek systeem uit de scheikundelessen: een overzicht waarin alle elementen zijn gerangschikt. Metalen vormen daar een belangrijk onderdeel van.
Hieronder vindt u een overzicht van alle metaalsoorten per groep.
Tot slot een paar kritische noten:
- De groep metalloïden betreft feitelijk halfmetalen en geen echte metalen.
- De classificatie van sommige hoofdgroepmetalen is grotendeels theoretisch en nog niet volledig bewezen.
Macroniveau – als categorieën
Zoals u net kon zien vallen alle scheikundige elementen in diverse categorieën. Die categorieën worden in de praktijk relatief weinig gebruikt. Althans, wij merken dat er in de metaalindustrie en door maakbedrijven eerder van deze indelingen wordt gesproken:
- Zuivere metalen en legeringen
- Edele metalen en onedele metalen
- Ferro- en non-ferro metalen
Hieronder lichten we deze verder toe.
Zuivere metalen en legeringen
Deze indeling is bepaald op de samenstelling van het metaal. Zuivere metalen bestaan uit slechts één element. Legeringen zijn mengsels van een metaal met andere elementen (zowel metaal als niet-metaal).
Bekende voorbeelden:
Ter illustratie: staal is dus geen element, maar bestaat uit een combinatie van o.a. ijzer en koolstof.
Hoewel sommige metalen in pure vorm bruikbaar zijn, wordt in de praktijk meestal gekozen voor legeringen. Dit komt doordat toepassingen vaak specifieke eisen stellen aan sterkte, hardheid of corrosiebestendigheid – eigenschappen die alleen door combinaties van elementen kunnen worden bereikt.
Edele metalen en onedele metalen
Deze indeling is gebaseerd op chemische reactiviteit. Ofwel, hoe snel reageert een metaal met zuurstof, water of zuren.
Edele metalen reageren daar niet of nauwelijks op. Onedele metalen reageren er juist wel op en doen dat relatief snel. En dan zijn er ook nog halfedele metalen. Deze reageren wel, maar doen dit langzamer en/óf vormen een beschermlaag.
Bekende voorbeelden:
- Edele metalen: zilver, goud en platina
- Onedele metalen: ijzer, aluminium en zink
- Halfedele metalen: koper, kwik en titaan
Nu vraagt u zich misschien af. Aluminium is corrosiebestendig – hoort deze niet bij halfedele metalen?
Het antwoord is: nee. Aluminium is juist zeer reactief met zuurstof, maar vormt direct een dichte oxidehuid die verdere aantasting voorkomt. Chemisch gezien is het dus onedel, ook al gedraagt het zich in de praktijk als halfedel.
Hetzelfde geldt voor roestvast staal (RVS). Dit is geen zuiver element, maar een legering (van onder andere ijzer, chroom en nikkel). Hierdoor valt RVS dus niet binnen de groep edele metalen, al gedraagt het zich wél zo dankzij de oxidehuid. De term ‘edelstaal’ verwijst dus naar een staalsoort met edele eigenschappen, maar niet naar een edel metaal in zuivere zin.
Ferro- en non-ferro metalen
De laatste (maar misschien wel de meest gebruikte) indeling die in de praktijk wordt gebruikt betreft het spectrum van ferro- en non-ferro metalen. Ferro-metalen bevatten het element ijzer. Non-ferro metalen bevatten dit niet.
Bekende voorbeelden:
- Ferro metalen: ijzer, staal, rvs en gietijzer
- Non-ferro metalen: aluminium, koper en messing
Ferro metalen zijn meestal goedkoper en hebben een goede prijs-kwaliteit verhouding als om sterkte wordt gevraagd. Non-ferro metalen zijn vaak duurder, maar bieden vaak wel positieve eigenschappen zoals corrosiebestendigheid en lichtgewicht.
Bovenstaande gaat niet altijd op. En dat komt door uitzonderingen die legeringen met zich mee brengen. Neem RVS als voorbeeld. Dit bevat ijzer en is dus een relatief sterk ferro metaal. Maar dankzij de toevoeging van o.a. chroom en nikkel is het wel beter bestand tegen corrosie dan andere ferro metalen.
Ondanks uitzonderingen biedt deze indeling over het algemeen vaak een vertrekpunt en houvast voor bedrijven als het gaat om zaken als materiaalkeuze, prijsbepaling, onderhoud en logistieke afhandeling.
Heeft u nog vragen?
In deze blog hebben we vanuit verschillende invalshoeken uitgelegd welke metaalsoorten er zijn. Houd er rekening mee dat inzichten over chemische elementen kunnen veranderen en dat indelingen in de praktijk meerdere interpretaties kennen.
Neem contact op met onze Customer Service. We helpen u graag verder!
